TỰ ĐỨC THÁNH CHẾ TỰ HỌC GIẢI NGHĨA CA

Tự học giải nghĩa ca của vua Tự Đức là một bộ sách mang tính bách khoa về Hán học theo định hướng CHÍNH THỐNG và HIẾU CỔ. Một bộ sách học chữ Hán và các kiến thức Hán học như thế thật khó đến với thần dân của hoàng đế. Điều này đã được vua Tự Đức nhận ra và khắc phục bằng cách đặt lời ca giải nghĩa cho chúng. Lời ca giải nghĩa Việt ngữ đã trở thành điểm sáng đặc biệt cho toàn bộ bộ sách. 9.028 mục tự (với 9827 chữ Hán vì có những mục tự gồm 2 hay 3 chữ Hán) đã được giải nghĩa. Độ dài giải nghĩa với tổng số 21.334 lượt chữ Nôm. Hầu hết phần giải nghĩa cho các mục tự đã đóng vai trò là vị ngữ có hệ từ trong các cụm chủ vị hay các câu (cả lục lẫn bát). Phần xuất 21.334 lượt chữ Nôm giải nghĩa ấy, với danh mục 4.458 đơn vị chữ Nôm của toàn văn bản. Lượng chữ Nôm đó chỉ bằng nửa lượng chữ Hán nhưng đã giải thích được toàn bộ mục tự chữ Hán theo cách đối dịch hay diễn dịch. Chúng ta có thể thấy lối văn giải nghĩa của cả bộ sách, vốn từ tiếng Việt ghi bằng chữ Nôm ở đây đã diễn đạt được toàn bộ các tri thức Hán học mang tính bách khoa tương ứng của 9.028 mục tự trong 7 môn loại. Đây là một trong số những minh trưng quý giá cho vốn từ tiếng Việt thế kỷ XIX ở dạng tự điển ghi bằng chữ Nôm. Bộ sách đã được học giả Trần Kinh Hòa phiên sang chữ Quốc ngữ, đính chính những chỗ sai nhầm, kèm theo phụ lục Âm Chú Hiệu Kham Ký 音註校勘記 và hình ảnh bản khắc, được NXB Hương Cảng Trung Văn Đại Học 香港中文大學 ấn hành năm 1971.

Một tài liệu tự học chữ Hán-Nôm hữu ích đối với tất cả những ai yêu vốn Văn hóa truyền thống.